فواید شیر مادر

کودکان 2 برابر محروم تر از قبل

طبق آخرین آمار شاخص تغذیه کودک با شیر مادر از 47 درصد در سال 1379 به 23 درصد در سال 1384 رسیده است. آمار بیانگر آن است که در ایران بیش از نیمی از نوزادان قبل از 4 ماهگی از تغذیه انحصاری با شیر مادر محروم می شوند. فراوانی این کار در مناطق روستایی و شهری یکسان است ، اما در برخی مناطق چون استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان این امر شایع تر است. طبق آخرین آمار، تنها 24.4 درصد زنان در سیستان و بلوچستان و 38.8 درصد زنان در استان هرمزگان در 6 ماه اول زندگی نوزادانشان آنها را منحصرا با شیر خود تغذیه می کنند. دکتر خلیل فریور در این باره می گوید: تغذیه انحصاری کودک با شیر مادر تا 6 ماهگی و توجه به عدم استفاده از گول زنک ، شیشه ، بطری و شیرخشک برای رشد و سلامت کودکان ضرورت دارد. وی می افزاید:
براساس همین آمار برای 29.5 درصد از کودکان زیر یک سال از شیشه و پستانک و برای 15 درصد نیز از ابزارهای گول زنک استفاده شده است.
 

بیمارستان های دوستدار کودک

دکتر فریور تاکید می کند: در این زمینه بیمارستانهای دوستدار کودک لازم است رعایت اصول شیردهی صحیح را به مادران توصیه کرده و آموزش دهند. این در حالی است که این بیمارستان ها چند سال است در اجرای تمام شاخصهای صحیح شیردهی راه افول را پیش گرفته اند. بیمارستان های دوستدار کودک ملزم هستند 10 اصل را بر اساس استاندارد رعایت کنند تا دوستدار کودک شناخته شوند. اهم این اصول را ترویج تغذیه با شیر مادر، تقویت مهارت کارکنان برای آموزش شیردهی به مادران ، وجود گروههای حامی برای راهنمایی مادران پس از مرخصی از بیمارستان و جدا نکردن مادر و نوزاد از هم است.

شیر مادر تاکی؟

تغذیه انحصاری با شیر مادر از بدو تولد ضروری است. مادر باید از دادن آب ، آب قند، شیر مصنوعی و سایر مایعات و غذاها در 6 ماه اول به شیرخوار بپرهیزد. پزشکان اطفال فقط شیر مادر و قطره مولتی ویتامین را در 6 ماه اول کافی می دانند. آنان توصیه می کنند تغذیه با شیر مادر را تا پایان دو سالگی همراه با غذاهای کمکی ادامه دهید. آنها توصیه می کنند مادران از به کار بردن شیشه و پستانک جدا خودداری کنند. زیرا موجب کاهش میل مکیدن شیرخوار از پستان و کاهش شیر مادر می شود، موجب انتقال عفونت ها و آلودگی ها و بیماری به شیرخوار می شود و فرم دندانها و قالب فکها را تغییر می دهد.

اگر شاغل هستید

امروز دولت به فکر روشهایی است که در عین حفظ حق مشارکت اجتماعی زنان ، حقوق خانواده نیز حفظ شود. تصویب قانون مرخصی شش ماهه پس از زایمان نیز در همین راستا انجام شد. مادران شاغل پس از گذران 6 ماه مرخصی زایمان نیز می توانند با رعایت اصولی به شیر دادن نوزادشان ادامه دهند. تغذیه با شیر مصنوعی سبب کاهش بهره هوشی و تضعیف رابطه عاطفی مادر و فرزند می شود متخصصان اطفال توصیه می کنند پس از بازگشت به کار، دفعات شیردهی در عصر و شب افزایش یابد یا در صورت امکان از مرخصی ساعتی شیردهی برای تغذیه شیرخوار با شیر مادر در طول ساعت کار استفاده شود. شما حتی می توانید شیر خود را بدوشید. تخلیه مرتب پستان ها به افزایش شیر کمک می کند. شیر دوشیده شده را برای تغذیه شیرخوار ذخیره کنید تا در زمان دور بودن از او با این شیر تغذیه شود. شیر دوشیده شده مادر را باید با قاشق و فنجان به شیرخوار بدهند. شیر دوشیده شده 6 - 8 ساعت در دمای اتاق (محل خنک)، تا 48 ساعت در یخچال و 3ماه در فریزر قابل نگهداری است.
 

شروع به موقع تغذیه با شیر مادر

تغذیه با شیر مادر را بلافاصله بعد از زایمان (یا بلافاصله پس از به هوش آمدن در سزارین) شروع کنید. هر چه تغذیه با شیر مادر زودتر شروع شود، شانس موفقیت شیردهی بیشتر است. شیر مادر به تنهایی درشش ماه اول تولد برای شیرخوار کافی است و در 6 ماه دوم تولد انرژی لازم 50 درصد از شیر مادر و 50 درصد از تغذیه تکمیلی تامین می شود. مقام مادر شیر ده در آیه 14 سوره لقمان ذکر شده و بعد از شکرگذاری خالق شکرگذاری مادر توصیه شده است. در سوره بقره آیه 133 مدت شیر دادن 2 سال تمام آمده و اکنون بعد از 1400 سال سازمان بهداشت جهانی مدت 2 سال شیردهی مادر را تاکید کرده است.

خطرات تغذیه با شیر مصنوعی

شیر مصنوعی فاقد عوامل ایمنی بخش دربرابر بیماری هاست. ابتلای شیرخوار را به بیماری های عفونی و اختلالات گوارشی بیشتر می کند. زمینه ساز ابتلا به حساسیت ها مثل آسم و اگزما، چاقی مفرط، بیماری های قلبی و عروقی و دیابت در آینده است. کاهش بهره هوشی و تضعیف رابطه عاطفی مادر و فرزند را موجب می شود.
 

جمع بندی مقاله فوق
پیشتر گفتیم شیر آب حیات بشر است. نگاهی به تاثیر تغذیه با شیر مادر موید این ادعاست. شیر مادر حاوی کلیه مواد مغذی ، آنتی بیوتیک ها، هورمون ها، عوامل ایمنی و آنتی اکسیدان های لازم برای نوزاد است. تغذیه از شیر مادر موجب کاهش خطر مرگ و میرهای نوزادان در اولین سال تولد آنها می شود. ادامه تغذیه با شیر مادر به طور بالقوه هر ساله در امریکا از وقوع 720 مورد مرگ نوزادان پس از زایمان جلوگیری می کند. محققان 1204 نوزاد 28 روزه تا یک ساله را بر اثر امراضی به جز ناهنجاری های مادرزادی و سرطان مرده بودند با 7740 نوزاد که هنوز پس از گذشت یکسال از تولدشان سالم مانده اند مورد مطالعه قرار دادند. احتمال مرگ و میر در میان نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند 20 درصد به نسبت سایرین کاهش می یابد. به همین ترتیب ادامه تغذیه از شیر مادر با کاهش هرچه بیشتر خطر مرگ نوزاد رابطه مستقیم دارد.

این پژوهش ها در مورد هر دو گروه نوزادان سیاه پوست و سفید پوست صدق می کند و نتایج یکسانی در پی داشته است. به همین ترتیب در میان نوزادان تغذیه شده از شیر مادر در ایالات متحده به مراتب کمتر دچار بیماری های مختلف بویژه امراض عفونی می شوند. تغذیه از شیر مادر در کشورهای در حال توسعه به دلیل جلوگیری از بروز اسهال و ذات الریه بسیار نجات بخش است. کاهش عفونت های گوارشی بخصوص اسهال و استفراغ ، کاهش عفونت های تنفسی ،کاهش عفونتهای ویروسی وباکتریال وقارچی به علت عوامل اختصاصی وغیر اختصاصی شیر مادر، رشد وتکامل مطلوب شیر خوار و ایمن سازی طبیعی کودک از جمله فواید تغذیه با شیر مادر به حساب می آید. طبق آمار منتشر شده توسط یونیسف تغذیه با شیر مادر سالانه جان یک میلیون و 300 هزار کودک را در جهان نجات می دهد. با استفاده از تغذیه انحصاری با شیر مادر و به کارگیری شیوه های تغذیه تکمیلی ، می توان تعداد کودکان زیر 5 سال را که از سوئتغذیه جان خود را از دست می دهند، کاهش داد.

سوء تغذیه عامل بیش از 50 درصد مرگ و میر در میان کودکان زیر 5سال در جهان است.